Tìm hiểu về viêm đại tràng giả mạc

Viêm đại tràng giả mạc là căn bệnh nhiễm khuẩn ở ruột già do loại vi khuẩn Clostridium difficile gây ra.

         Căn nguyên chủ yếu là do rối loạn khuẩn đường ruột bởi dùng kháng sinh, hoặc bị suy giảm miễn dịch vì nhiều lý do khác nhau cá biệt là ở người già, vi khuẩn này sẽ phát triển mạnh gây viêm ruột, đặc biệt là chúng tạo nên 1 lớp màng dính vào thành ruột được gọi là giả mạc. Bệnh nhân có biểu hiện đau quặn bụng, tiêu chảy rất nhiều lần, sốt.v.v... rất có thể nguy hiểm đến tính mạng.

1) Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm đại tràng giả mạc

Biểu hiện chung của bệnh là đau bụng, tiêu chảy nhiều lần. Người bệnh có thể sốt, có khi lên tới 38 - 39 độ. Thỉnh thoảng có nôn hoặc buồn nôn, phân có khi lỏng có thể có máu hoặc có chất nhầy với mủ kèm theo. Mặc dù vậy, các biểu hiện của viêm đại tràng giả mạc có thể bắt đầu trong vòng từ 1 - 2 ngày ngay sau khi bắt đầu dùng 1 loại kháng sinh.

2) Nguyên nhân gây bệnh viêm đại tràng giả mạc

Viêm đại tràng giả mạc xảy ra khi nào? 

Viêm đại tràng giả mạc xảy ra khi vi khuẩn có hại trong ruột già (thường gặp nhất C. difficile) phát độc tố mạnh. Những độc tố này gây kích ứng ruột, đồng thời gây ra các dấu hiệu với những biểu hiện của viêm đại tràng giả mạc. Vi khuẩn C. difficile là 1 loại vi khuẩn có nha bào và kỵ khí. Chính vì vậy, sức đề kháng của chúng rất tốt khi ra bên ngoài cũng như khi ở trong đường tiêu hóa. Vi khuẩn C.difficile sẽ sản sinh ra độc tố ruột và độc tố gây độc cho tế bào. Độc tố tác động vào niêm mạc đại tràng gây viêm cùng với tăng bài tiết tạo thành giả mạc có màu trắng. Giả mạc này mềm, dễ bong và mỗi khi bong ra sẽ để lại viêm, loét đồng thời gây chảy máu niêm mạc. Vì vậy, 1 trường hợp sau khi dùng kháng sinh (vài ngày) hay là dùng 1 thời gian mấy tuần thậm chí đã ngừng sử dụng thuốc kháng sinh mà thấy đi ngoài ra máu nên nghĩ đến tác dụng phụ của thuốc kháng sinh.

Mặc dù vậy, không phải bất cứ ai, bất cứ người nào dùng kháng sinh cũng bị viêm đại tràng giả mạc và không phải loại kháng sinh nào cũng có tác dụng phụ gây viêm đại tràng giả mạc mà chứng bệnh này chỉ gặp ở 1 số người với 1 số kháng sinh mà thôi. Theo các thống kê cho thấy loại kháng sinh nhóm beta-lactam, phân nhóm penicillin, phân nhóm cephalosporin hoặc kháng sinh nhóm lincosamid dễ gây viêm đại tràng giả mạc. Đối với phân nhóm cephalosporin hay gặp nhất là loại kháng sinh thế hệ 3, nhóm lincosamid hay gặp là clindamycin, dalacin C, phân nhóm penicillin hay gặp nhất là ampicillin với amoxicillin. Thêm vào đó, cũng có thể gặp erythromycin (macrolid), tetracycline, ciprofloxacin (fluoroquinolone).v.v...có thể gây nên tác dụng phụ viêm đại tràng.

Ngoài ra, có các các yếu tố nguy cơ như: bệnh thường xuất hiện ở người trên 65 tuổi, những người có hệ thống miễn dịch suy yếu, hay người mắc 1 số bệnh như: viêm ruột với ung thư đại trực tràng, hay là trải qua phẫu thuật đường ruột, đang nằm viện.v.v...thì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

3) Mức độ nguy hiểm của bệnh

Phần lớn các bệnh nhân nhập viện trong tình trạng đã nặng, cơ thể bị suy kiệt, nguy hiểm tới tính mạng. Vì viêm đại tràng giả mạc gây ra những biến chứng dưới đây:

Hạ kali máu: gây ra bởi sự mất kali trong quá trình đi ngoài (tiêu chảy) quá nhiều. Do mất nước nhiều dẫn đến huyết áp thấp bất thường (hạ huyết áp), liên quan tới thiệt hại đáng kể của chất lỏng với chất điện giải, suy thận do chứng tiêu chảy. Thủng ruột kết là căn nguyên có thể dẫn đến nhiễm khuẩn ổ bụng. Mặc dù vậy, nếu căn bệnh được phát hiện sớm và được cấp cứu đúng cách thì đa số các trường hợp này đáp ứng tốt với quá trình điều trị.

Gần đây nhất Khoa tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai đã điều trị thành công cho bệnh nhân NG.T.N. (60 tuổi) bị đau bụng và kèm theo đó là đi đại tiện phân lỏng, nhiều lần trong ngày. Theo lời kể của người nhà bệnh nhân, trước khi bệnh nhân nhập viện, bà N. đã dùng thuốc trong 1 tuần liên tục nhưng tình hình không thuyên giảm, gần như bà phải liên tục ngồi trong nhà vệ sinh. Sau khi làm các xét nghiệm máu, chụp X - quang phổi, xét nghiệm phân, xét nghiệm dịch ổ bụng với chụp CT - scan bụng, sau đó các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị “tiêu chảy do viêm đại tràng giả mạc kết hợp tràn dịch ổ bụng do suy dinh dưỡng giảm chất đạm trong máu”.

Hết phần 1:

Tiếp theo bài viết này chúng tôi sẽ thông tin tới quý vị trong bài viết tiếp theo:  “phương án chẩn đoán cùng với cách điều trị viêm đại tràng giả mạc”  mời các bạn đón đọc.

XEM THÊM:

• Hội chứng ruột kích thích và những điều cần chú ý!

• Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người bị hội chứng ruột kích thích